☘️ خانواده:

Fabaceae

☘️ نام فارسی:

شبدر قرمز

☘️ نام انگلیسی:

 Mammoth red clover, Medium red clover, Peavine clover, Purple clover, Red clover

☘️ مترادف:

Trifolium borystenicum Gruner, Trifolium fontanumBobrov, Trifolium pratense L. var. anatolicum Freyn, Trifolium pratense L. var. spontaneum Willk

🔶 مشخصات گیاه‌شناسی:

گیاهی علفی چندساله، به ارتفاع ٦٠ گاهی تا ۱۰۰ سانتی متر، پوشیده از کرک های گسترده یا خوابیده یا بی کرک شونده. ساقه ها از بن منشعب، افراشته یا بالارونده یا خیزان. گوشواره ها تخم مرغی- سرنیزه ای، با بخش بالایی منقارک دار یا نیش دار. برگ های پایینی با دمبرگ دراز، برگ های میانی و بالایی با دمبرگ کوتاه، بخش انتهایی ساقه تقریباً بدون دمبرگ؛ سه برگچه ای؛ برگچه ها به طول (٥٠) ٣٠-١٥ میلی متر، به عرض ۱۵-۷ میلی متر، واژ تخم مرغی، گاهی واژ تخم مرغی - مستطیلی یا بیضوی پهن، به ندرت در برگ های پایینی مستطیلی- سرنیزه ای، نوک کُند یا نسبتاً نوک تیز یا نوک گرد. گل آذین به پهنای ۲۲-۷ میلی متر، کروی یا تخم مرغی شکل؛ بدون دمگل آذین یا به ندرت دمگل آذین دار، معمولاً گوشواره های بالایی گریبانی. کاسه گل لوله ای- استکانی، ده رگه ای، کرکی خوابیده یا گسترده، به ندرت بدون کرک. دندانه ها نامساوی، ایستاده، درفشی، نوک کند، مژه دار یا کرکی گسترده، درازتر از لوله. جام گل به طول ۱۸-۱۵ میلی متر، قرمز ارغوانی یا قرمز، به ندرت زرد کم رنگ - سفید یا سفید؛ درفش نوک چال دار. نیام تخم مرغی شکل، یک دانه ای. دانه ها مستطیلی- تخم مرغی شکل، زگیل دار، زرد یا متمایل به قهوه ای یا بنفش.

--------◊🔶◊--------

🔶 زمان گلدهی:

اردیبهشت - خرداد

--------◊🔶◊--------

🔶 زمان بذردهی:

خرداد – تیر

--------◊🔶◊--------

🔷 پراکندگی جغرافیایی:

آسیای مرکزی، اردن، اروپا، افغانستان، پاکستان، ترکیه، سیبری، شمال آفریقا، شمال غربی هند، عراق، فلسطین، قبرس، قفقاز، لبنان

--------◊🔷◊--------

🔷 پراکندگی در ایران:

شمال غرب، شمال، شمال شرق، غرب، مرکز

--------◊🔷◊--------

🔷 پراکنش در یزد:

--------◊🔷◊--------

🔸 فرم رویشی:

--------◊🔸◊--------

🔸 وضعیت دارویی:

--------◊🔸◊--------

🔸 كوروتیپ:

اروپا – سیبری، ایران – تورانی، مدیترانه ای

--------◊🔸◊--------

🔹 رویشگاه:

مراتع و دامنه های مرطوب، چمن زارها، سواحل دریاها، حاشیه آبراهه ها

--------◊🔹◊--------

🔹 ارتفاع از سطح دریا:

۳۰۰۰ متر

--------◊🔹◊--------

🔺 رنگ گل:

--------◊🔺◊--------

🔺 تکثیر و تجدید حیات:

--------◊🔺◊--------

♦️ وضعیت حفاظت:

--------◊♦️◊--------

♦️ سایر ویژگی ها:

Trifolium pratense از بقولات علوفه ای مرغوب است که انتشار گسترده ای در شمال غربی، شمال، شمال شرقی و غرب و همچنین بخش مرکزی کشور دارد. این گونه مقاومت زیادی نسبت به سرما و یخبندان دارد و سیستم ریشه ای راست به طول ۲-۱ متر با انشعاب های فراوان است که قسمت بیشتر آن در عمق ۳۰-۲۰ سانتی متری سطح خاک گسترش یافته است. در زمستان های سخت مقاومت T. pratense در مقابل سرما بیشتر از Medicago sativaاست، اما در مقابل خشکی مقاومت آن کمتر است، زیرا عمق ریشه آن کمتر از M. sativa می باشد. بر روی ریشه های افقی آن گره های تثبیت کننده ازت به وجود می آید که موجب تقویت خاک و رشد و توسعه بیشتر گیاهان دیگر به ویژه گندمیان می گردد. ارقام T. pratense به دو دسته زودرس (رقم دو چین) و دیررس (رقم یک چین) تقسیم می شوند. ارقام دیررس دارای تاج پوشش بزرگتر، ساقه ها و ریشه های فرعی بیشتر هستند و پایداری بیشتری دارند، در مقابل ارقام زودرس علوفه بیشتری تولید می کنند. زنبور عسل در گرده افشانی T. pratense نقش موثری دارد اما وجود شبدرهایی با رنگ گل سفید در کنار pratense T. به واسطه شهد معطرشان زنبورهای عسل را به خود جلب کرده و عمل گرده افشانی این گونه را با اشکال مواجه می سازند. این گونه به دلیل ارزش غذایی زیاد
و نیز قابلیت هضم بالا از کیفیت بسیار خوبی برخوردار است. بنابراین بسیار خوش خوراک است و علوفه زیادی تولید می کند که با میل و رغبت مورد چرای انواع گروه های دام با ارزش رجحانی بیشتر برای گوسفند قرار می گیرد. این گیاه مقاومت زیادی در مقابل چرای دام از خود نشان نمی دهد و در صورتیکه به صورت خالص و یا در مخلوطی که میزان شبدر در ترکیب گیاهی زیاد است، تحت چرا قرار گیرد موجب نفخ دام می شود. pratense .T علاوه بر بهره برداری در مراتع طبیعی به عنوان گیاهی علوفه ای و حفاظتی می تواند به صورت چراگاه های دست کاشت به ویژه در کشت مخلوط با گندمیان نیز مورد استفاده قرار گیرد. هر چند گونه ای دائمی نمی باشد و پس از ۲-۳ سال نیروی رقابتی را در کشت مخلوط از دست داده و به تدریج از چراگاه حذف می شود، اما کشت ارقام دیررس و همچنین چرای دام و برداشت متناوب علوفه پایداری مرتع را افزایش می دهد.

--------◊♦️◊--------