☘️ خانواده:

Zygophyllaceae

☘️ نام فارسی:

قیج، کَل قیچ

☘️ نام انگلیسی:

Bean caper

☘️ مترادف:

Zygophyllum eurypterum Boiss. & Buhse

🔶 مشخصات گیاه‌شناسی:

درختچه ای، به ارتفاع تا ۱ متر، به قطر تاج ۱ متر و گاهی تا بیش از 5/1 متر، از قاعده منشعب، اندام های جوان پوشیده از کرک های فلسی زودریز، دارای شاخه های کوتاه، حامل برگ و گل. گوشوارک ها کوچک، به طول ۲ میلی متر، مثلثی، نوک کُند یا نوک تیز. برگ ها ساده، مستطیلی- قاشقی یا واژنیزه ای که به تدریج باریک شده به ساقه متصل می گردد، به طول ۳۰-۲۵ میلی متر، به عرض ١٦ میلی متر، قاشقی یا واژتخم مرغی، نوک گرد، در قاعده به تدریج باریک شده و به دمبرگی به طول تا ۸ میلی متر تبدیل می شود. دمگل ها به طول تا ۱۸ میلی متر. کاسبرگ ها نامساوی، به طول (٧) ٦-٣ میلی متر، واژتخم مرغی، پهن، تقریباً دایره ای- تخم مرغی، نوک گرد و گاهی نوک فرورفته، در حاشیه غشایی پهن. گلبرگ ها به طول ۱۰-۵ میلی متر، واژ تخم مرغی، نوک گرد، زرد. میوه ها کپسول، با ۵-۳ بال، تقریباً کروی، معمولاً در نوک قاعده فرورفته، به قطر 7/4-8/1 سانتی متر. دانه ها کلیوی شکل، به طول ۱۰-۷ میلی متر، به تعداد ۱۲ دانه در هر حجره

--------◊🔶◊--------

🔶 زمان گلدهی:

فروردین – اردیبهشت

--------◊🔶◊--------

🔶 زمان بذردهی:

 اردیبهشت – خرداد( در ناحیه صحارا - سندی مراحل فنولوژی 5/1-۱ ماه زودتر آغاز می شود.)

--------◊🔶◊--------

🔷 پراکندگی جغرافیایی:

آسیای مرکزی، اردن، افغانستان، پاکستان، سوریه، عراق، قفقاز، لبنان

--------◊🔷◊--------

🔷 پراکندگی در ایران:

شمال غرب، شمال، شمال شرق، غرب، مركز، شرق، جنوب غرب، جنوب، جنوب شرق

--------◊🔷◊--------

🔷 پراکنش در یزد:

--------◊🔷◊--------

🔸 فرم رویشی:

--------◊🔸◊--------

🔸 وضعیت دارویی:

--------◊🔸◊--------

🔸 كوروتیپ:

ایران – تورانی، صحارا – سندی

--------◊🔸◊--------

🔹 رویشگاه:

دامنه های کوهستانی، دشت های شنی و سنگریزه ای، اراضی گچی، دشت های شنی شور، وادی ها

--------◊🔹◊--------

🔹 ارتفاع از سطح دریا:

۲۰۰۰ - ۱۰۰ متر

--------◊🔹◊--------

🔺 رنگ گل:

--------◊🔺◊--------

🔺 تکثیر و تجدید حیات:

--------◊🔺◊--------

♦️ وضعیت حفاظت:

--------◊♦️◊--------

♦️ سایر ویژگی ها:

Zygophyllum atriplicoides از با ارزش ترین گونه های گیاهی در مناطق بیابانی است که به دلیل رقابت درون گونه ای الگوی پراکنش منظمی دارد، به طوری که اکثر پایه های آن، به ویژه در مناطق خشک تر به فاصله تقریباً یکسان حدود ٤-٢ متر قرار دارند. این گونه با کوتاه کردن دوره زندگی خود و همچنین ریزش برگ ها با گرم شدن هوا و کمبود رطوبت، قادر است شرایط نامساعد محیط را به خوبی تحمل کند. بدین ترتیب قبل از اینکه با شرایط گرم و خشک مواجه شود، تولید بذر نموده و به فعالیت زیستی سالانه خود پایان می دهد. Z. atriplicoides در شن زارها و تپه های شنی به خوبی رشد کرده و با ایجاد ریشه های عمیق و شبکه وسیع افقی گاهی شعاع آن تا ۱۵ متر می رسد و نیز توسعه شاخ و برگ فراوان در تثبیت شن های روان و جلوگیری از فرسایش بادی بسیار مؤثر است. بذرهای بسیار زیاد آن به محض قرار گرفتن در مکان های مناسب و در صورت وجود رطوبت کافی، به آسانی جوانه زده و رشد می نمایند. atriplicoides .Z جزو اولین گیاهانی است که در مناطق خشک، رشد خود را آغاز می کند و در زمانی که تقریباً سایر گونه ها رشدشان را شروع نکرده اند، به عنوان منبع غذایی مورد تعلیف گوسفند، بز و شتر قرار می گیرد. ارزش رجحانی آن در مورد گوسفند بیشتر از بز بوده و گوسفند و بز بذور رسیده گیاه را به سایر اندام های آن ترجیح می دهند. Z. atriplicoides از مناسب ترین گیاهان برای اصلاح و توسعه مراتع خشک و بسیار خشک است و به واسطه تجدید حیات و استقرار آسان می توان به سرعت و با مدیریت ساده از آن در توسعه این مناطق استفاده کرد.

--------◊♦️◊--------