☘️ خانواده:

Asteraceae

☘️ نام فارسی:

درمنه دشتی، یوشان، ترخ

☘️ نام انگلیسی:

Sagebrush, Wormwood

☘️ مترادف:

Artemisia herba-alba Asso var. laxifora Boiss., Artemisia dumosa Poljak

🔶 مشخصات گیاه‌شناسی:

گیاهی چند ساله، بیخ ساقه ضخیم، چوبی، پرساقه، به ارتفاع تا ٥٥ سانتی متر، ساقه های بارور متعدد، قبل از گلدهی پربرگ، پس از گلدهی تقریباً عریان و بدون برگ، گاهی در محل گره ها با برگ های کوچک فلسی، ساقه ها قهوه ای روشن، ابتدا پوشیده از کرک های کوتاه، با افزایش سن بی کرک شونده، شاخه های بالایی افقی تا رو به بالا با زاویه باز. برگ ها خاکستری، پوشیده از کرک های نمدی، در شاخه های نازا و قاعده ساقه های جوان بارور دمبرگدار، دمبرگ به طول ۱۵-۸ میلی متر، پهنک تقریباً دایره ای، ۲ بار شانه ای بخش، با لوب های سرنیزه ای، پهن، به طول 5-3/1میلی متر؛ برگ های میانی ساقه ای تقریباً بدون دمبرگ، با بریدگی های کوچکتر، در قاعده گوشک دار یا بدون گوشک؛ برگ های کنار گل ها به صورت برگه مشخص، پنجه ای یا با بریدگی های تقریباً پنجه ای، با لوب های سرنیزه ای. گل آذین پانیکول بزرگ، تنک یا انبوه، شاخه ها افقی یا گاهی رو به بالا، کپه ها جورجنس، بدون دم کپه، ایستاده، انبوه یا تنک، گاهی ٤-٢ تایی در کنارهم، مستطیلی، تخم مرغی باریک یا مستطیلی - تخم مرغی. برگه های گریبانی هم پوش، بیرونی ها کوتاه، تخم مرغی، پوشیده از کرک های متراکم نمدی، گاهی بدون کرک، درونی ها مستطیلی، تقریباً بدون کرک یا پوشیده از کرک های تنک، با لبه غشایی، گل ها لوله ای، ۵-۳تایی، ۵ دندانه ای ،زرد قرمز و یا زرد متمایل به قرمز، کلاله بیرون زده از گل یا کوتاه و ناآشکار.

🔶 زمان گلدهی:

مهر – آبان

--------◊🔶◊--------

🔶 زمان بذردهی:

آبان - آذر

--------◊🔶◊--------

🔷 پراکندگی جغرافیایی:

آسیای مرکزی، افغانستان، ترکیه، سوریه، عراق، فلسطین 

--------◊🔷◊--------

🔷 پراکندگی در ایران:

شمال، شرق، مرکز، شرق، جنوب شرق

--------◊🔷◊--------

🔷 پراکنش در یزد:

--------◊🔷◊--------

🔸 فرم رویشی:

🔸 وضعیت دارویی:

--------◊🔸◊--------

🔸 كوروتیپ:

ایران-تورانی

--------◊🔸◊--------

🔹 رویشگاه:

دامنه های کوهستانی، استپ ها، دشت های شنی و سنگریزه ای، وادی ها

--------◊🔹◊--------

🔹 ارتفاع از سطح دریا:

٢٢٠٠ - ٦٠٠ متر

🔺 رنگ گل: زرد قرمز و یا زرد متمایل به قرمز

🔺 تکثیر و تجدید حیات:

♦️ وضعیت حفاظت:

♦️ سایر ویژگی ها:

Artemisia sieberi subsp. sieberi از مرکبیان بوته ای چیره در مناطق بیابانی و خشک کشور است که به واسطه مقاومت زیاد در برابر شرایط سخت محیطی در پایداری پوشش گیاهی چنین عرصه هایی بسیار مؤثر می باشد. مقاومت زیاد نسبت به خشکی و همچنین تولید بذر فراوان و تجدید حیات آسان و سریع از خصوصیات بارز A. sieberi subsp. sieber است. این گونه به دلیل وجود ریشه اصلی عمیق (گاهی بیش از ۲ متر) و ریشه های جانبی موقت کوتاه بهاری به طول چند دسی متر (در عمق ۱۵- ۱۰ سانتی متری خاک) و ریشه های ضخیم جانبی دائمی (در عمق ۲۰-۲۵ سانتی متری خاک) به همراه تاج نسبتاً وسیع و تقریباً فشرده نقش موثری در حفاظت خاک دارد. دوره رشد گیاه طولانی است و علیرغم شادابی و سرسبزی و تولید علوفه نسبتاً زیاد، در بهار و تابستان به واسطه دارا بودن مواد معطر و اسانس کمتر مورد توجه و رغبت دام قرار می گیرد ولی پس از بذردهی که تقریباً همزمان با شروع باران های پاییزی است، درمنه زارها به عنوان بهترین و وسیعترین مراتع قشلاقی مورد چرای گوسفند، بز و شتر قرار می گیرند. در این دوره با پایان رشد سایر گونه های مرتعی این گونه سهم قابل توجهی در تامین علوفه دام ها دارد. ضمن اینکه به واسطه پروتئین زیاد و ارزش غذایی قابل توجه موجب فربه شدن دام می گردد. به دلیل گستره زیاد، خصوصیات بارز علوفه ای، حفاظتی، دارویی و صنعتی، حفظ و توسعه آن در مراتع قشلاقی کشور ضروری است.

--------◊♦️◊--------